Harpdokter

Een harp is een behoorlijk gevoelig instrument. Zo kan hij slecht tegen droogte en temperatuurschommelingen. Daarom de volgende aandachtspunten voor de ideale plek voor je harp:
– Zet je harp in een verwarmde kamer.
– Zet je harp niet in de tocht ( zoals bv. een open raam )
– Zet je harp niet vlakbij een warmtebron, zoals een kachel of een openhaard.
– Zet je harp niet in de zon.

Daarnaast:
– Stof je harp regelmatig af. Stof droogt hout namelijk ook uit.
– Stem je harp minstens 1 keer per week.
– Laat bij het stemmen nooit de stemsleutel op de stempen zitten. Als hij valt kan hij de klankkast ernstig beschadigen.
– Als snaren dreigen kapot te gaan of ze gaan rafelen kun je beter meteen een nieuwe snaar bestellen. Mocht hij springen, dan kun je hem direct vervangen.
– Als je klaar bent met spelen, zet dan altijd de haakjes naar beneden of de pedalen in de “molstand”.
– Vervoer je harp in een transporthoes of een slaapzak. En leg de harp nooit op de kant van de haakjes in de auto. Bij een pedaalharp geldt nooit op de kant van de draaischijfjes leggen.

Stem je harp minstens 1 keer per week. En als je hem vervoert, verplaatst of gaat optreden, stem je hem nog eens extra. Stem altijd met de haakjes naar beneden of de pedalen in de “molstand”! Het is handig om bij het stemmen een chromatisch stemapparaat te gebruiken. Deze geeft precies aan wanneer je snaar zuiver is. Hij geeft de naam van de noot aan die hij hoort en laat zien of deze te hoog of te laag is. Klopt de naam van de noot met de naam van de snaar maar is hij te laag, dan draai je je stemsleutel een klein beetje van je af. Kleine bewegingen maken anders komt er ineens teveel spanning op de snaar en kan deze springen. Als de snaar te hoog is, dan draai je de stemsleutel een klein beetje naar je toe. Als de wijzer precies in het midden staat of beide lampjes branden dan is de snaar zuiver gestemd.

Haakjesharp: Stem de snaren c – d- es/dis – f – g – as/gis – bes/ais. Als je dan de e, a en b haakjes omhoog zet dan hoor je de toonladder van C.

Pedaalharp: Stem je snaren in mollen. Dus de c stem je als ces/b, de d als des/cis, e als es/dis enz. Als je dan je pedalen in het midden zet hoor je de toonladder van C.

Een snaar kan springen omdat hij versleten is of vanwege grote temperatuur- of luchtvochtigheidsschommelingen. Ook kan je harp een “zwakke plek” hebben die snaar springt dan vaker dan de anderen. Je kunt de snaar bestellen bij een harpverkooppunt. Vermeld dan welk merk en type harp je hebt, welke snaar je nodig hebt ( tel altijd van de kortste snaar naar de langste snaar ) en wat voor een snaar je wilt hebben( darm, nylon, silkgut, bas ). Een snaar vervangen is niet moeilijk en je zult zien dat je er gaandeweg steeds handiger in wordt. Eigenlijk is het “beruchte” knoopje leggen in de snaar het lastigst. Vraag in de les gerust om hulp als je daar niet uitkomt of als je extra wilt oefenen.

Knoopje leggen:
– Maak aan het uiteinde van je nieuwe snaar een lusje, het eindje loopt voor de snaar langs.
– Maak dan aan de lange kant van de snaar nog zo’n lusje, ook met de rest van de snaar voor langs. Je hebt nu een soort “brilletje”.
– Draai het rechter lusje een kwartslag naar links en vouw het lusje over het linker lusje.
– Houd in je linkerhand de lusjes vast terwijl rechts aan het lange einde van de snaar trekt.
– Plaats in het oog van het knoopje een stokje en trek nogmaals stevig aan.

Laatst kwam ik dit filmpje tegen op het internet. Het is net even anders uitgelegd maar wel ontzettend duidelijk 🙂

Zoals gezegd, het lastigste gedeelte heb je nu gehad. Nu kun je de nieuwe snaar op je harp zetten.

– Verwijder de resten van de snaar. En draai met je stemsleutel het gaatje van je stem pen verticaal.
– Steek de nieuwe snaar door een klankgat door de klankbodem.
– Leid de snaar links van de snaargeleider door het gaatje van de stempen. Bij een darm of nylon snaar trekt je de snaar strak door het gaatje, bij een bassnaar zorg je ervoor dat hij ongeveer een octaaf loshangt. Anders komt er namelijk bij het opdraaien te snel, te veel spanning op en springt hij meteen weer.
– Draai met je rechterhand langzaam de stemsleutel van je af terwijl je met je linker duimnagel de snaar naar binnen duwt. Dit zorgt ervoor dat de snaar naar binnen toe oprolt.
– Draai net zo lang totdat de snaar de juiste toonhoogte heeft bereikt.
– Stem dan met behulp van je stemapparaatje de snaar zuiver.
– Knip ongeveer een halve cm van de stempen de resterende snaar af. En bewaar deze. Als hij nog lang genoeg is, kan je hem een volgende keer nogmaals gebruiken.
– Omdat een nieuwe snaar nog heel elastisch is, zal hij de komende tijd nog regelmatig vals zijn. Blijf hem bijstemmen, op den duur houdt hij de stemming vast.